Otomotiv sektöründe elektrikli araç heyecanı yaşanırken, bilişim firmalarının el atmasıyla hareketlenen sürücüsüz (otonom) araçlar da beklentilerin üstünde bir hızla gelişme kaydediyor. Alphabet (Google), Apple, Toyota gibi firmaların üzerinde çalışmalar yaptığı otonom araçların bazıları trafikte görünmeye başladı bile. Ancak bir soru akılları kurcalıyor: Sürücüsüz aracın hatası kime yazılacak?
OTODİA.COM – 25.2.2022
Otomotiv sektöründe elektrikli araç heyecanı yaşanırken, bu araçların yapabileceği olası trafik kuralı hatalarının kime yazılacağı ya da olası bir kazada kimin suçlu olacağı konusu, Türkiye dâhil birçok ülkede henüz soru işareti.
Tesla, Alphabet (Google), Toyota, BMW, Volvo, Nissan, Ford, General Motors, Mercedes-Benz, Audi, Baidu, Honda, Hyundai, Bosch, Apple gibi firmalar sürücüsüz araçlarla ilgili çalışmaları yürüten firmalardan bazıları. Türkiye’de henüz bu niyette bir firma ortaya çıkmış olmasa da sürücüsüz araçların elektrikli araçlardan daha hızlı yol aldığı kesin. Üstün bir mühendislik ürünü olan bu araçlar, şaşırtıcı bir şekilde hızla ilerliyorlar. Engelliler ya da ehliyeti olmayanlar için, rahatlığını düşününler için ciddi bir alternatif haline gelecek olan sürücüsüz araçlar, hiç kuşkusuz taksi, dolmuş, servis esnafını da yakından ilgilendirecek. Bu araçları Uber veya MyTaxi örneğinde olduğu gibi çağırıp bir yerden bir yere gitme imkânı olacak. “Kısa mesafe gitmek istemeyen taksici, yolcu ile tartıştı” gibi haberler de artık görülmeyecek.
‘HACK’LENİRSE NE OLACAK?
Bu araçlar yüksek teknoloji donanımlı olacaklar ancak sonuçta yine aynı nedenle ‘hack’lenmeleri de mümkün olacak. Yani kırmızı ışıktı durması gerekirken, belki de korsanlar tarafından, geçmesi sağlanacak. Ya da sürücülü bir araç gelip çarpacak ve kaza oluşacak. Bütün bunların hukuki olarak nasıl düzenleneceği ve cezanın kime kesileceği ise şimdilik bir çok ülkede soru işareti. Bunların arasında Türkiye de var. Henüz bu alanda bir düzenleme yok. Hatta sürücüsüz bir aracın Türkiye’de trafikte seyredebilmesine yasal olarak imkân olup olmadığı bile henüz tartışılmadı.
Hem otomotiv sektöründe bulunanlar hem de bazı hukukçular, bu konunun artık ele alınması ve düzenleme yapılması için harekete geçilmesini öneriyor. Sürücüsüz araçların seri üretime geçmesiyle birlikte, bu düzenlemelerin tamamlanmış olması gerektiğinin altı çiziliyor. Yoksa geç kalınmış olacak.
DÜZENLEME NASIL OLUR?
Türkiye özelinde düzenleme bu konuda bir Kanun Tasarısı hazırlanması ya da milletvekilleri tarafından Kanun Teklifi verilmesiyle yapılabilir. TBMM Başkanlığı’nın talebi incelemesi, ilgili komisyona göndermesinin ardından, İçişleri Komisyonu toplanır ve Karayolları Trafik Kanunu’nda bir değişiklik öngörülüyorsa bunu, yeni bir kanun getirilmek isteniyorsa bunu görüşür ve konunun uzmanlarını davet ederek dinler. Onların da katkıları ile tamamlanan çalışmaların ardından komisyonda oylanan Kanun Teklifi, yeniden görüşülmek ve onaylanmak üzere Genel Kurul’a gönderilir. Orada kabul edilmesi durumunda ise Cumhurbaşkanlığına gönderilir ve onayın ardından Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girer. Bütün bu süreç ise aylara yayılan bir zaman dilimini gerektiriyor.
