OTOMOTİV STK BAŞKANLANLARINA SESLENİYORUM: ÖTV SİSTEMİ DEĞİŞTİRİLMELİDİR!

18.5.2022

Değerli Arkadaşlar,

Bir önceki yazımda ülkemizde uygulanan ÖTV sistemi ile Avrupa’daki otomobil vergilendirme sistemi konusunda karşılaştırmalar yapmıştık.

Bu yazımızda yine ÖTV sistemini irdeleyeceğiz ve mevcut sistemin Vatandaşı nasıl mağdur ettiğini buna mukabil Devletin kasasını katlarca fazla nasıl doldurduğuna bakacağız.

Otomobil fiyatları arttıkça Otomotiv pazarı düşüyor ama ÖTV geliri artıyor!
2022 ilk 3 aylık döneminde, toplam pazar bir önceki yılın aynı dönemine göre %23 küçülürken, devletin ÖTV geliri %42 oranında artış göstermiş.

Şimdi biraz daha heyecanlı verileri ortaya çıkaralım, 2020-2021 karşılaştırmasında durum gerçekten vahim. Burada vatandaşın üstündeki yükün nasıl arttığını çok açıkça göreceğiz, buyurun bakalım;

2020 yılında toplam Pazar 128 bin iken 2021 yılında 206 bine çıkarak %61 oranında artış göstermiş, ÖTV geliri ise aynı dönemde %197 oranında devasa bir artış göstermişti.

Evet yanlış okumadınız bir yıl sonra aynı dönemde Devletin araç satışlarından doğan ÖTV gelir artışı tam olarak %197 olmuş!!!

Değerli Arkadaşlar vatandaş araç almakta çok zorlanıyor, showroomlara gelen müşteriler fiyat listelerine dudaklarını bükerek hayretler içinde bakıyorlar. Adeta gözlerinde “bu araçların fiyatları ne oldu böyle” hayretlerini görüyoruz maalesef.

Bu arada araçları satan arkadaşlarımız da bu artışları şaşkınlıkla izliyorlar, her ay hatta haftalara inmiş fiyat artışlarına şahit olduklarından müşterilerine hak vermekten sitemlere cevap veremiyorlar.

Hadi gelin daha çarpıcı bir durum tespiti yapalım, eminim ki gözlerinizi biraz daha fazla açacaksınız!

2020 yılı ilk çeyrek otomotiv pazarı 2022 yılında yani tam iki yıl sonra 128 binden 160 bine yükseliyor yani toplam otomotiv pazarı ilk çeyrekte 2 yıl öncesine göre %24 oranında artış gösterebiliyor.

Şimdi gözlerinizi ovuşturun ki aynı dönemde Devletimizin ÖTV geliri ne kadar artmış görelim..

Arkadaşlar 2020 yılının ilk çeyreğinde 5.1 milyar TL ÖTV geliri elde eden Devletimiz, 2022 yılının ilk çeyreğinde 21.5 milyar TL ile ÖTV gelirlerini tam tamına %321 oranında arttırmış durumda.

Pazar artışı %24, ÖTV artışı %321!!!

Otomotiv Sektöründen doğan ÖTV geliri Otomotiv Toplam Pazarı artışının tam ONÜÇ KATI büyüklüğünde gerçekleşmiş durumda!!!

Dostlarım, önceki yazımda belirttiğim gibi Ülkemizde 1000 kişiye düşen araç adedi 190 adetken bize benzer nüfusa sahip Almanya’da bu rakam 622 adet.

Ülkemize yakın ülkelerden Romanya’da 1000 kişiye düşen otomobil sayısı 414 adetken Yunanistan’da 598 adet. Peki bizim ülkemizde yaşayan insanlar araç sahipliğinde neden bu rakamlara ulaşamıyor?  Hadi bu konu üzerinde biraz yorumlar yapalım…

Değerli Arkadaşlar, ülkemiz döviz bulmada sorun yaşayan ve önemli cari açık veren bir ülkedir bunu hepimiz biliyoruz. Cari açığa sebep olan bazı unsurlar var ve bunun en büyüğü ise ülkemizin enerji ihtiyacı kaynaklı petrol- doğalgaz ve türevlerinin ithal edilmesidir. Ancak bunun yanında Ülke Ekonomi Yönetiminin Otomotiv Sektörünü de bu açıkta önemli bir neden olarak gördüğü söylene gelmektedir. Aslında bu söylenti değildir, gerçekten ekonomi yönetimi otomotiv sektörü ne zaman yıllık bir milyon adet satışa yaklaşsa hemen bir tokat atarak yeniden 600-700 binlere indirmişlerdir. Vergi artışlarının ne zamanlar yapıldığına bakarsanız bunu açıkça görebilirsiniz. 

Ancak durum böylemi acaba?

Şimdi gerçekleri yazalım ve herkes bu konuyu öğrensin;

OSD verilerine göre 2018 yılında toplam otomotiv sektörü ihracatı 31.5 milyar usd iken toplam otomotiv sektörü ithalatı 19.5 milyar usd olarak gerçekleşmiştir. Yani cari dengede 12 milyar usd fazla vermiştir otomotiv sektörümüz.

Otomotiv sektörü cari açığa neden olmaması bir yana, cari açığın azalması için son derece önemli bir sektör olduğunu her zaman göstermektedir.

Bu rakamları daha rahat okuma yapabilmeniz için bir tabloda topladım.

Sektör uzmanları konuyu çok net biliyorlar ama bu yazıyı okuyan ve sektöre çok yakın olmayan arkadaşlarımız için bir kez daha izah etmek istiyorum.

Öncelikle ÖTV sistemimizin %’sel olarak uygulandığını belirtmemiz gerekir ve o kadar karmaşıktır ki hesaplamak için eğitim almanız gerekir. Şöyle ki;

Devletimiz, otomobil alımlarınızda %45’ten başlayan ve %220’ye kadar uzanan bir vergi sistemi uyguluyor. Araç matrah değerlerine göre %45 – %50 – %60 – %70 – %80 – %130 – %150 – %220’ye kadar uzanan bir ÖTV sisteminden bahsetmekteyiz.

1 Ağustos 2002’de %27 ile başlayan ÖTV sistemi bugün %220’ye kadar yükselmiş durumdadır. Araç satış rakamlarına göre ise yoğunluk %60 – %70 ve %80 baremlerinde gerçekleşiyor çünkü fiyatlar bazında %45 ve %50 baremlerine girecek araç artık kalmamış durumda.

Ayrıca araç matrah rakamına eklenen ÖTV’nin üstüne bir de KDV eklenmektedir, örnek bir tablo yaparsak;

Şimdi bu tablomuzu basitçe anlatmaya çalışalım:

2018 yıl ortasında 13.393 € olan bir araç o tarihte %50 ile ÖTV’lendirilmekteydi.

Aynı araç 2022 Mayıs ayında benzer bir Euro fiyatı ile ülkemize satılırken kur artışı sebebi ile vergisiz TL fiyatı %193 oranında artarak 220 bin TL’ye çıkmış durumdadır.

Sadece kur artışı olmadı elbette, bu süreçte bir de ÖTV sistemine matrah bariyeri eklendiğinden 200 bin TL rakamını geçen otomobilin ÖTV baremi de %50’den %80’e çıkmış oldu.

Ne güzel değil mi? hem kur artışından dolayı araç fiyatı %193 artmış hem de ÖTV bariyeri %50’den %80’e çıkartıldığı için ÖTV rakamı 37.500 TL’den 176.000 TL’ye çıkmış durumda.

Yani aracın üzerindeki ÖTV artışı tam olarak %369 olmuş…

Şimdiiii, araç fiyatları nasıl bu kadar arttı diye düşünen arkadaşlar, sanıyorum bu yazı ile araç fiyatlarının neden ve nasıl arttığını daha net anlamış olacaklar.

Kur artışı araç vergisiz fiyatlarını arttırmıştır ancak daha önemli olan artış, vergilerin güncellenmesi ile oluşmuştur.

İşte bu sebeple Devletimizin otomotiv üzerinden tahsil ettiği toplam ÖTV gelirleri %321 artış göstermiştir. Peki sadece kur artışı olsaydı ve vergi %leri güncellenmemiş olsaydı (ÖTV %80 olmasaydı %50 kalsaydı) örnekteki aracın fiyatı ne olacaktı?

Hadi bakalım;

Bugün 467 bin TL olan araç fiyatı vergi sistemi güncellenmeseydi fiyatı 389 bin TL olacaktı.

Peki biraz daha geri gidelim ve ÖTV’nin ilk çıktığı günkü %27 olarak uygulansaydı örnek aracın bugünkü fiyatı ne olurdu?

Evet, şayet ÖTV ilk çıktığı gibi %27 olarak uygulanmış olsaydı örnek aracın bugünkü satış fiyatı 329 bin TL olacaktı. Biz 138 bin TL daha az ödeyerek örnek aracı satın alabilecektik.

Değerli Arkadaşlar, araç fiyatlarının artışındaki ana etken ÖTV sisteminden kaynaklanan tek taraflı kazanç uygulamasıdır.

Bir Sektör büyüğümüz “Keser gibi hep kendine doğru yontma, testere gibi ol bir sana bir bana yap ki adil ol” örneğini vermişti. Bu söz tam da bu konuya dair söylenmiş gibi, Devletimiz sadece kendini düşünmemeli kendisini var eden Vatandaşını da düşünmelidir.

ÖTV SİSTEMİ DEĞİŞTİRİLMELİDİR

Yukarıdaki örnekler elbette çoğaltılabilir, başka dil veya metotlarla anlatılabilir ancak gerçek hiç değişmeyecektir. ÖTV sistemi en kısa sürede değiştirilmeli ve milyon rakamlarına ulaşan araç fiyatları Ülkemizin gerçeklerine uygun hale getirilmelidir.

Bu yapılırken bir düzenleme takvim belirlenmeli ne vatandaş ne de şirketler mağdur edilmemelidir.

Peki bu konuda çalışma yapmak, Kamuya öneriler götürmek ve sektörü olması gereken noktalara taşımak kimlerin görevidir?

Öncelikle sektörün çok değerli STK’ları “OYDER – ODD – OSD – TAYSAD – TOKKDER” başta olmak üzere sektöre emek vermiş çok değerli üstatlar bu konuda çalışmalar yapma sorumluluğundadırlar.

Buradan STK Başkanlarımıza sesleniyorum, ÖTV Sistemi değiştirilmelidir. Bunu yapacak güç ve kudret sizlerin ellerindedir ve tam zamanıdır.

Not: Veriler için Sn.Erol Şahin’e teşekkür ederim.

Saygılarımla